İnek Sütü Protein Alerjisi Nedir, Tedavisi Nasıl Yapılır?

İnek sütü protein alerjisi nedir? Tedavisi nasıl yapılır? Besin alerjisi; bağışıklık sisteminin belirli gıdalara karşı anormal tepki göstermesiyle, tekrarlanabilir şekilde vücutta oluşan yanıttır. Besin alerjisinin yaygınlığı, farklı ülke ve bölgelerde % 1 ile % 10 arasında değişiklik gösterir. Son dönemlerde görülme oranları dünya çapında artmaktadır.

Genellikle 1 yaşından küçük bebeklerde görülür ve çocuklar büyüdükçe görülme riski azalır. İmmünolojik ve klinik toleransta bozulma besin alerjilerine neden olur. Besin alerjileri 3gruba ayrılır. IgE aracılı besin alerjisi IgE aracılı besin alerjisinde belirtiler alerjenlere maruz kaldıktan kısa süre sonra ortaya çıkar.

En yaygın klinik belirtiler akut ürtiker ve anjiyo ödemdir. Tepkiler; sistemik (anafilaksi)olabilir ve solunum, sindirim yolları ve kardiyovasküler sistemi etkileyebilir. IgE aracılı olmayan besin alerjisi IgE aracılı olmayan besin alerjisi bebeklerde çoğunlukla mide ve bağırsakları etkiler. Belirtiler genellikle şüpheli besin tüketiminde 2–24 saat içerisinde ortaya çıkar.

IgE aracılı olmayan besin alerjileri,

Besin proteini kaynaklı enterokolit sendromu ,

besin proteini kaynaklı enteropati,

besin proteini kaynaklı proktokolit,

besin kaynaklı pulmoner hemosideroz (Heiner sendromu) ve besin kaynaklı alerjik kontakt dermatit olarak sınıflandırılabilir.

Besin proteinine bağlı enterokolit sendromu:

Şüpheli besin tüketimi sonrası yaklaşık 2-6saat içinde gelişen, aşırı kusma ve ishal belirtileriyle kendini gösteren ince ve kalın bağırsağın iltihaplanmasına denir. Kusma ve ishal dışında, solukluk, uyuşukluk, karın şişliği(distansiyon) de görülür. Belirtiler şiddetli olabilir ve potansiyel olarak akut su kaybına ve/veya su kaybına bağlı şoka neden olabilir. En yaygın suçlular süt, soya ve tahıllardır.

Besin proteini kaynaklı enteropati:

Şüpheli besin alımı sonrası uzun süreli ishal ile ortaya çıkar. Etkilenen bebeklerin % 50’sinden fazlasında yaygın olarak emilim bozukluğu, karın şişkinliği, erken tokluk ve büyüme geriliği görülür. Daha az şiddetli olmasına rağmen çölyak hastalığında görülene benzer malabsorpsiyonla sonuçlanan nadir bir ince bağırsak hasarı sendromudur. Kanlı dışkı genellikle yoktur.

Besin proteinine bağlı proktokolit:

IgE aracılı olmayan bir tür gecikmiş inflamatuar besin alerjisidir. Tipik olarak mukuslu, kanlı kaka görülür. Bu belirtiler tipik olarak diyetten kaçınma ile düzelir, ancak oral gıda yüklemesi ile tekrarlanır. Bebekler genellikle sağlıklıdır ve iyi büyürler. Çoğunlukla anne sütüyle beslenen bebeklerde görülür, ancak inek sütü veya soya bazlı mama başladığında da ortaya çıkabilir. Ana tetikleyiciler inek sütü veya soyadır. Besin kaynaklı pulmoner hemosideroz (Heiner sendromu): Nadir görülen bir akciğer hastalığıdır. Özellikle inek sütüne karşı aşırı duyarlılık mevcuttur. Besin kaynaklı alerjik kontakt dermatit: T hücre aracılı alerjinin neden olduğu bir egzama şeklidir. Bazı gıdalarda bulunan kimyasallara, katkı maddelerine ve besinlerin proteinlerine karşı temas sonrası reaksiyonlar görülür. Belirgin kaşıntı ile kendini gösterir ve temastan sonra kızarıklık, papüller, veziküller ve ödem ortaya çıkar.

3Karışık tip (IgE ve IgE aracılı olmayan) besin alerjisi:

Miks tip olarak adlandırılır .Reaksiyonlar genellikle sindirim sistemi ve deride ortaya çıkar. Karışık tip besin alerjisi bozukluğu temel olarak atopik dermatit (egzama) olarak adlandırılır. Atopik dermatitte gıda alerjisi % 35 oranında patojenik bir rol oynar. Küçük çocuklarda inek sütü ve yumurta en sık sebeptir.

Besin Alerjisinin Teşhisi

Ayrıntılı bir tıbbi geçmiş ve doktor görüşmesi öncesi besin günlüğü tutmak çok önemlidir. Tanıda bir eliminasyon diyeti ve sonrasında kişiyi besine maruz bırakıp belirtilerin tekrarlayıp tekrarlamaması yol gösterici olur. Deri prick testi veya kan testleri gibi tanısal testler IgE aracılı besin alerjilerinde tanıyı kolaylaştırır. Bu tip testler IgE aracılı olmayan besin alerjilerinde çoğunlukla tercih edilmez.

İnek Sütü Proteini Alerjisi Yönetimi

Eliminasyon diyeti, gastrointestinal belirtileri diyet manipülasyonuna yanıt verip vermediğini belirlemek için tanı kriterlerinin bir parçasıdır. Rahatsız edici besinin ortadan kaldırılması, genellikle besin proteinine bağlı enterokolit sendromlu hastalarda birkaç saat içinde kusma ve ishalde önemli iyileşme ile sonuçlanır.

Besin proteinine bağlı proktokolit de dışkıda görünen kanın düzelmesi birkaç gün ile birkaç haftayı bulabilir. Besin proteini kaynaklı enteropatili hastalarda, belirtiler genellikle suçlu besinin ortadan kaldırılmasından sonraki 1-4 hafta içinde düzelir, ancak disakkaridaz aktivitesinin normalleşmesi ile mukozal onarım birkaç ay sürebilir. Alerjenden kaçınma, besin alerjisinin ilk tedavisidir.

Ebeveynler ve bakıcılar besin etiketi okuma alışkanlığı kazanmalıdır. İnek sütü alerjisi olan bebekler anne sütü ile beslenebilir. Eğer sadece anne sütü alan bir bebekte besin alerjisi ortaya çıkarsa annenin diyetinden şüpheli besin çıkarılmalıdır. Anne sütü miktarının bebeğin gelişimi için yetersiz kaldığı durumlarda ise alternatif olarak, hidrolize formül veya amino asit bazlı formula kullanılabilir. İnek sütü; keçi, manda sütü veya diğer memeli sütleri ile yüksek benzerlik gösterdiği için tüketimleri tavsiye edilmez. Eğer ev dışında yemek yenecekse içerik bilgisi ve çapraz kontaminasyon riski mutlaka sorgulanmalıdır.

Şüphelenilen ürün diyetisyene danışıldıktan sonra tüketilmelidir. Eğer yemek yapımı sırasında daha önce inek sütü ve ürünlerinin temas ettiği malzemeler kullanılacaksa ekipmanların tamamen temiz olduğundan emin olunmalıdır.

inek sütü proteini alerjisi diyetinde kaçınılması gereken bazı besinler ise şunlardır;

• İnek ve diğer tüm hayvan sütleri,

• Dana eti (çapraz reaksiyon nedeniyle)

• Tüm peynir çeşitleri

• Tereyağı,

• Yoğurt,

• Ayran

• Süt tozu,

• Kefir,

• Boza,

• Paketli hazır besinler,

• Krema,

• Peynir altı suyu içeren besinler,

• Tarhana gibi

İnek Sütü Protein Alerjisi Sürecinde Tüketilmesi Gereken Alternatif Besinler

İnek sütü yerine tüketilebilecek alternatifler ise;

• soya sütü,

• pirinç sütü,

• badem sütü,

• yulaf sütü,

• soya yoğurdu,

• soya peyniri,

• vegan yoğurtlar veyavegan peynirler olabilir.

Yazarımız ile iletişime geçmek için https://ecemtugbaozkan.com/ adresini ziyaret edebilirsiniz.